Pierwsze dźwięki i słowa wypowiedziane przez dziecko są warunkowane między innymi doświadczeniami związanymi z pobieraniem pokarmu. Jak widać picie mleka przez maluszka służy nie tylko do zaspokajania jego apetytu, ale stanowi także trening aparatu mowy! W czasie ssania pracują te same mięśnie, które odpowiadają za artykulację pierwszych dźwięków.
Prawidłowe ssanie wymaga od dziecka intensywnej pracy warg. Pierwsze dźwięki wypowiedziane przez dziecko zależą także od jakości ssania. Dlatego też należy dbać o jego prawidłowy przebieg. Jeśli nie karmimy naszego dziecka piersią to istotną rolę odgrywa smoczek użyty do picia mleka. Należy wybierać taki, który modyfikuje swój kształt w czasie ssania, dopasowując się do rytmu i siły ssania dziecka.
Pierwszy rok życia
- 2-3 miesiąc - dziecko zaczyna głużyć, czyli wydawać bezwarunkowe dźwięki, takie jak agu, ge, tli itp.
- około 6. miesiąca – pojawia się gaworzenie, polegające na łączeniu samogłosek ze spółgłoskami w sylaby: ga-ga, ma-ma, pa-pa, ug-ug itp.
- ostatni etap to echolachia - automatyczne i bezsensowne powtarzanie podobnych układów głoskowych: "pilumpuli", "nabdarabda".
Jak wspierać rozwój mowy?
- Z dzieckiem musimy dużo rozmawiać. Rozumieją one znacznie wcześniej, co do nich mówimy, niż potrafią odpowiedzieć.
- Pokazujmy dziecku wszystko dookoła i opisujmy to.
- Czytajmy dziecku książki. Na początku możemy opisywać obrazki w książce. Jeśli na przykład mamy książkę o zwierzątkach, możemy używać dźwięków wydawanych przez nie. Dziecku będzie łatwiej je wymówić.
- Uważnie obserwujmy dziecko i słuchajmy, co mówi. Dziecko potrafi bardzo wcześnie wyrażać swoje pragnienia, tylko czasem trudno je zrozumieć. "Ba" może oznaczać banana, "da" - daj, "am" może oznaczać jedzenie. Starajmy się zrozumieć, co dziecko chce nam przekazać. Jest to dla niego sygnał, że w taki sposób może się z nami komunikować i będzie próbowało kolejnych wyrazów i głosek.
- Patrzmy uważnie na gesty i mimikę dziecka. Jeżeli dziecko mówi i coś nam pokazuje, starajmy się zgadnąć podsuwając po kolei przedmioty tak, aby nawiązać jak największe porozumienie.
- Gdy maluchowi uda się powiedzieć dłuższe słowo, chwalmy dziecko. Będzie to dla niego zachęta do dalszych eksperymentów z mową.
- Starajmy się mówić poprawnie i wyraźnie. Zwróćmy też uwagę na wyraźną artykulację. Dzięki temu dziecko łatwiej i szybciej przyswoi sobie melodię języka. Dziecko uczy się mowy naśladując nas i inne osoby w jego otoczeniu.
Problemy z mówieniem dziecka
Mogą mieć one przyczynę wewnętrzną jak autyzm czy upośledzenie lub być powodem natury fizycznej, jak wada zgryzu. Zdarzają się też przypadki mające podłoże środowiskowe. Zalicza się do nich słabe zainteresowanie dzieckiem lub brak kontaktu z matką. Jeżeli mamy wątpliwości związane z rozwojem mowy u naszego dziecka, skonsultujmy się z logopedą. Jednak powinniśmy wiedzieć, że nie każde opóźnienie w mówieniu musi oznaczać jakąś istotną przyczynę. Należy uzbroić się w cierpliwość, a prędzej czy później doczekamy się pierwszych wytęsknionych słów.
