Ile trwa nabywanie odporności?
Najwięcej infekcji dzieci przechodzą w wieku przedszkolnym, ponieważ to właśnie wtedy po raz pierwszy mają kontakt z dużą grupą rówieśników, a co za tym idzie z wieloma nowymi drobnoustrojami. Jeśli pierwszą placówką dziecka jest szkoła, okres nawracających infekcji przesuwa się na lata edukacji wczesnoszkolnej.
Aby układ odpornościowy mógł dojrzeć, potrzebuje czasu i „treningu”. Każda infekcja uczy organizm rozpoznawać patogeny, wytwarzać przeciwciała i reagować szybciej przy kolejnym kontakcie z wirusem lub bakterią. To proces, który trwa wiele lat, a pełną dojrzałość układ immunologiczny osiąga dopiero około 12 roku życia.
Kiedy iść do poradni immunologicznej?
Choć częste infekcje z reguły mieszczą się w granicach normy, istnieje lista sygnałów, które powinny skłonić rodziców, by iść do poradni immunologicznej z dzieckiem. Międzynarodowa grupa ekspertów z The Jeffrey Modell Foundation opracowała listę objawów mogących świadczyć o tym, że u dziecka występują pierwotne niedobory odporności. Jak się okazuje, to nie ilość infekcji ma największe znaczenie, lecz ich rodzaj i przebieg.
Sygnały, które powinny zwrócić uwagę rodzica, to:
• ponad cztery infekcje ucha w ciągu roku,
• dwa lub więcej ciężkich zapaleń zatok rocznie,
• antybiotykoterapia trwająca około dwóch miesięcy bez wyraźnej poprawy,
• co najmniej dwa zapalenia płuc w ciągu roku,
• słaby przyrost masy ciała lub zatrzymanie prawidłowego rozwoju dziecka,
• nawracające ropnie skórne lub ropnie narządowe,
• przedłużająca się grzybica jamy ustnej lub skóry,
• konieczność podawania antybiotyków dożylnie, aby wyleczyć infekcję,
• dwa lub więcej ciężkich zakażeń, takich jak posocznica,
• obciążający wywiad rodzinny wskazujący na pierwotne niedobory odporności.
Wystąpienie jednego z tych punktów nie oznacza, że dziecko ma zaburzenia odporności, jednak jest sygnałem, którego nie należy ignorować. Warto skonsultować się z immunologiem, aby ocenić sytuację i w razie potrzeby rozpocząć dalszą diagnostykę.
Jakie mogą być przyczyny obniżonej odporności u dziecka?
Jeśli dziecko często choruje, nie musi to oznaczać poważnych zaburzeń odporności. Układ odpornościowy to system ściśle powiązany z całym organizmem i jego poprawne działanie zależy od wielu czynników. Negatywny wpływ na funkcjonowanie układu odpornościowego może mieć:
zbyt mało snu;
mała ilość aktywności fizycznej;
uboga, monotonna dieta;
narażenie dziecka na dym papierosowy;
niewiele czasu spędzanego na świeżym powietrzu;
przegrzewanie dziecka.
Dodatkowo obniżona odporność może wynikać z innych współistniejących problemów zdrowotnych, takich jak alergie, choroby przewlekłe czy nietolerancje pokarmowe. Stosunkowo rzadko przyczyną osłabionej odporności u dziecka są pierwotne niedobory odporności (u 1 na ok. 2000 urodzonych dzieci), czyli wrodzone zaburzenia funkcjonowania układu immunologicznego.
Jak przygotować się do wizyty w poradni immunologicznej?
Aby iść do poradni immunologicznej z dzieckiem w ramach NFZ, potrzebne jest skierowanie od lekarza pediatry. Na wizytę w ramach ubezpieczenia zazwyczaj czeka się kilka miesięcy, choć długość kolejki zależy od regionu. W sytuacjach wymagających pilnej konsultacji skierowanie może zostać wystawione z adnotacją CITO.
Udając się na wizytę w poradni immunologicznej, należy przygotować: książeczkę zdrowia, notatkę z wypisanymi przebytymi chorobami i stosowanymi antybiotykami oraz wyniki dotychczas wykonanych badań.
Podczas wizyty lekarz immunolog przeprowadza wywiad i analizuje historię chorób dziecka. Na tej podstawie podejmuje decyzję, czy konieczna jest dalsza diagnostyka. Może skierować na badania immunologiczne, które są badaniami z krwi. Wyniki ich pozwolą określić, czy układ odpornościowy pracuje poprawnie lub, czy istnieje konieczność wykonania dalszej diagnostyki.
