Samotne rodzicielstwo – wywiad z Elżbietą Dynarską

O tym, że wychowywanie dziecka w pojedynkę jest trudne, doskonale wiedzą tylko Ci, którzy zdecydowali się z różnych powodów na niepełne rodziny. Czasami podjąć taka decyzję jest bardzo ciężo, ale w wielu przypadkach jest to jedyna dobra decyzja zarówno dla rodzica, jak i dzieci. Choć rozstania bolą, czasami musimy się na nie decydować w trosce o lepsze jutro…

Jakie są blaski samotnego macierzyństwa?

Samotne macierzyństwo to temat trudny. Tylko teoretycznie definicja jest prosta. Niby oznacza wychowywanie dziecka przez kobietę bez partnera,  ale  współczesność sprawia, iż rzeczywistość tej definicji się wymyka. Rośnie liczba ojców samotnie wychowujących dzieci, są rodziny zastępcze – w tej roli często występują dziadkowie. Lepiej chyba mówić o samotnym rodzicielstwie.

Poza tym przez ostatnie 15 lat zmienił się model rodziny, a liczba rozwodów „dobija” prawie do 30%, wtedy samotne rodzicielstwo zaczyna się zaraz po.

Blaski? Stworzenie domu dla dziecka w przypadku rodzin zastępczych. Spokój i odpoczynek psychiczny po rozstaniu z nieodpowiedzialnym czy uwikłanym w nałogi partnerem.

Dlaczego czasami warto zdecydować się na samotne macierzyństwo?

Jeżeli  kobieta trafi na nieodpowiedzialnego partnera lepiej rozstać się zanim zrobi się dziecku większą krzywdę. Wybierając za młodu – kierujemy się najczęściej czystym uczuciem (dotyczy to z reguły obu stron) decydując się na związek w sposób naturalny, czyli pod wpływem emocji.

Bywa, że uczucie nie wytrzymuje próby czasu. Jesteśmy rodziną, rodzicami, ale przez lata zmieniamy się i nie zawsze robimy się dojrzalsi. 

Często życie codzienne, problemy zaczynają nas przerastać, co odbija się na rodzinie nie mówiąc o  nałogach. Nałogi najczęściej są męskie, ale równouprawnienie sprawia, że coraz częściej dotyczą kobiet. Dzieci widzą o wiele więcej, niż się rodzicom wydaje. Nieprawda, że partner/ka może być zły, byleby  dzieci ojca/matkę miały. Więcej w takiej sytuacji zrobimy dla nich rozstając  się z  toksycznym partnerem i zapewniając spokój dziecku, szczególnie gdy nie straci ono bieżącego kontaktu z drugim rodzicem.

Samotne macierzyństwo czasem bywa jedynym rozsądnym rozwiązaniem. Jakie historie kryją się za takimi wyborami?

Od toksycznego, uwikłanego w nałogi partnera - uciekać. Jak najdalej. To słowa mądrego nieodżałowanego  księdza Kaczkowskiego. Trzeba ratować swoje i dziecka przyszłe życie i zdrowie.  To jedyne rozsądne wyjście. Żeby taka osoba nie pociągnęła w dół całej rodziny. Nie zawsze kobiety decydują się na taki krok, chociaż powinny. Boją się jak sobie poradzą finansowo, co powie rodzina, czy małżonek nie będzie się mścił strasząc odebraniem dzieci. I słuszne poniekąd są te obawy. Ciągle brakuje miejsc – np. domów dla rodziców, w których pokrzywdzeni razem z dziećmi mogą schronić się zanim znajdą  coś dla siebie. System penitencjarny ma dziury. Zabierany prze policję, po zgłoszeniu kobiety, taki krzywdzący rodzinę, po najdalej 2 dniach aresztu wraca do tego samego miejsca zamieszkania do swojej ofiary. A często też kobiety wycofują skargę ze strachu.

Czy samotne macierzyństwo jest o wiele trudniejsze niż wychowywanie dziecka w kompletnej rodzinie?

Tak naprawdę jest trudniejsze. Nie mówimy tu o sytuacjach skrajnych spowodowanych koniecznością ucieczki przed przemocą w rodzinie, ale o samotności w rodzicielstwie spowodowanej świadomą decyzją, przypadłością losu lub zwyczajnym przypadkiem. 

Jest trudniejsze chociażby ze względów finansowych. Kobiety ciągle zarabiają ok. 20% mniej, niż mężczyżni na takich samych stanowiskach, więc trudniej im utrzymać  samodzielnie rodzinę.

Trudne jest też kiedy ojciec/matka nie chce utrzymywać kontaktów z dzieckiem pozostałym przy drugim rodzicu. Takie dzieci w dorosłym życiu nie potrafią często zbudować  prawidłowych relacji z związkach.  

Na jaką pomoc mogą liczyć samotne matki?

Najpierw trzeba szukać pomocy tam gdzie ona się należy, potem gdzie tylko można. Samotnej matce przysługują oczywiście alimenty od ojca dziecka lub z funduszu oraz pomoc finansowa zależna od jej dochodów. Zasiłek rodzinny jeśli miesięczny dochód na osobę w rodzinie nie przekracza 574 zł. netto, dodatek z tytułu samotnego wychowywania, refundacja kosztów opieki (też zależnie od kryterium dochodowego), preferencyjne rozliczenie podatkowe, tzw. becikowe. To główne rodzaje pomocy poza tzw. 500+ oczywiście.

Do kogo warto udać się po pomoc?

Łańcuch pomocy finansowej wygląda mniej więcej tak: ojciec dziecka–> sąd-> alimenty z funduszu-> MOPR-> fundacje i stowarzyszenia. Nasza fundacji działa od 11 lat. Przez ten czas „dorobiła się”  prawie 1500 rodzin, którymi się opiekuje. Rodzin, bo podopiecznymi są także rodziny wielodzietne z trudną sytuacją materialną. Pomagamy nie tylko przez program socjalny, z którego korzysta w ciągu roku ponad 300 dzieci. Także poprzez  opiekę stomatologiczną, okulistyczną, dopłaty do optyka, fundowanie stypendiów uczniom wyższych szkół technicznych, naukę języków obcych, korepetycje, kolonie letnie, półkolonie oraz prawną i psychologiczną pomoc dla mam. Dwa razy do roku organizujemy wielkie spotkania rodzin: piknik latem i zabawę choinkową zimą.

Elżbieta Dynarska – absolwentka UW, UMK i Wyższej Szkoły Logistyki w Poznaniu.

Od 2014r. prezes Fundacji „Samotna Mama” organizacji pożytku publicznego.

Fundacja „Samotna Mama”

Organizacja pożytku publicznego założona przez biznesmena i radnego Krzysztofa Grządziela - swojego głównego sponsora. Utrzymuje się z darowizn, dotacji i 1%. Prowadzi nieodpłatną i odpłatną działalność statutową i gospodarczą w ograniczonym zakresie. Działa od 2005 roku. Zasięgiem obejmuje podopiecznych z  4 powiatów województwa kujawsko-pomorskiego oraz jednej gminy powiatu radomszczańskiego- miejsca pochodzenie fundatora. Od początku opiekuje się prawie 1500 rodzin, wśród których są samotne matki i ojcowie, rodziny zastępcze oraz wielodzietne. Różnorodna pomoc zależna jest od kryterium dochodowego w rodzinie. Fundacja udziela pomocy socjalnej, finansuje opiekę stomatologiczną, okulistyczną, optyczną, funduje stypendia, uczy języków obcych, opłaca korepetycje, organizuje kolonie letnie, półkolonie, zajęcia zimowe dla dzieci, piknik dla rodzin i zabawę choinkową. Bierze udział w konkursach grantowych, współpracuje z władzami miasta,  MOPRem, organizacjami i stowarzyszeniami.